Eikenprocessierups, bestrijding

Elk jaar veroorzaakt de eikenprocessierups veel overlast. Tussen begin mei en eind juni krijgen de eikenprocessierupsen microscopisch kleine brandharen. De brandharen kunnen tot en met september vervelende gezondheidsklachten geven. Na contact met de brandharen van deze rups kunnen klachten ontstaan zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen.

Bestrijding op gemeentelijk terrein

Heb je eikenprocessierupsen gezien op een locatie waar dit overlast kan veroorzaken? Dan kun je dit doorgeven aan de gemeente (voor contactgegevens en openingstijden, zie deze pagina) of via het digitale formulier (zie 'Online regelen' hieronder). De gemeente onderneemt dan zo snel mogelijk actie.

De gemeente Weert bestrijdt de eikenprocessierups door in het voorjaar preventief een natuurlijk middel in de eikenbomen te spuiten. Dat is niet schadelijk voor mensen en huisdieren. De bestrijding van de processierups duurt een aantal weken.
Gebieden waar veel mensen wonen of recreëren krijgen hierbij voorrang gezien de overlast die door de rupsen wordt veroorzaakt.

Bestrijding op eigen terrein

Ook particulieren kunnen de processierups laten bestrijden op eigen terrein. Neem hiervoor vrijblijvend contact op met de Firma Vaessen, Leemvenweg 1 Maasbree, telefoonnummer is (077) 465 1708, e-mail: info@hermanvaessen.nl.

Bestrijding langs provinciale wegen

Rijkswaterstaat heeft er voor gekozen om in 2023 in de gemeente Weert géén preventieve bestrijding toe te passen vanwege verwachtte afnemende plaagdruk / hinder (bron: Kennisplatform Eikenprocessierups). Als er wel hinder wordt ervaren door de omgeving, dan zal Rijkswaterstaat per melding beoordelen of bestrijding wordt ingezet.
Als u overlast langs provinciale wegen wilt melden, dan kunt u hiervoor terecht bij Rijkswaterstaat, telefoon 0800-8002 of via het contactformulier op de website van Rijkswaterstaat.

Gebruik geen plastic folie en/of plakstrips

Veel mensen denken dat het omwikkelen van bomen met plastic folie en het aanbrengen van plakstrips eikenprocessierupsen bestrijdt. Deze methode helpt echter niet tegen de eikenprocessierups en kan zelfs voor meer overlast en schade zorgen. De rupsen worden niet tegengehouden door het plastic. De rupsen lopen zonder moeite over het plastic heen. Op sommige plaatsen wordt het plastic zelfs gebruikt als ‘aanknopingspunt’ om een nest te bouwen.

De plakstrips zorgen daarnaast voor meer overlast. Als processierupsen aan de plakstrips blijven plakken, raken ze gestrest en laten ze extra brandharen los. Deze brandharen zorgen voor overlast, zoals jeuk en irritatie aan de ogen en luchtwegen. Daarnaast zijn de plakstrips gevaarlijk voor andere dieren. Niet alleen de eikenprocessierups, maar ook andere insecten, vogels en vleermuizen kunnen vast komen te zitten en hierdoor sterven.

Hoe kun je zien dat er eikenprocessierupsen in een eikenboom zitten?

Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de specifieke nesten op de stammen of dikkere takken: dichte spinsels van vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen. Vanuit hun nesten gaan de rupsen 's nachts in processie op zoek naar voedsel in de toppen van de boom.
Regelmatig verwarren mensen de eikenprocessierups met de spinselmot. Spinselmotten zijn rupsen die verschillende soorten bomen en struiken kaalvreten (i.t.t. de eikenprocessierups die hoofdzakelijk op eikenbomen zit), en met een dicht wit zijdespinsel inkapselen. Spinselmotten hebben geen brandharen en zijn niet hinderlijk voor de mens.

Klachten door brandharen

Er zijn vooral risico's voor de gezondheid in de periode dat de eikenprocessierupsen brandharen krijgen (half mei-juni) en bij verdere verspreiding van deze brandharen door verwaaiingen lege nesten (juli-september). Met hun weerhaakjes dringen de pijlvormige haren bij aanraking gemakkelijk in de huid, ogen en luchtwegen. Stoffen die daarbij vrijkomen, roepen reacties op die lijken op allergische reacties. Bij iemand die vaker met de brandharen in contact komt, kunnen de reacties veel sterker zijn. Deze reacties kunnen zeer sterk van persoon tot persoon verschillen. De huidirritaties die binnen acht uur optreden zijn rood en pijnlijk en gaan gepaard met hevige jeuk, die tot twee weken kan aanhouden. Als de brandharen in de ogen komen kan binnen enkele uren een rode, pijnlijke en jeukende zwelling en irritatie optreden. Inademing van de brandharen kan leiden tot irritaties en ontstekingen van het slijmvlies van de neus, keel en luchtwegen.

Hoe voorkom je ongemak?

Vermijd elk contact met de rupsen en resten ervan, zoals met vrijgekomen brandharen en lege nesten. Zorg bij een bezoek aan een (natuur-)gebied waar mogelijk eikenprocessierupsen zitten, voor goede bedekking van de hals, armen en benen en ga niet op de grond zitten. Ben je in aanraking gekomen met de brandharen van de rups? Verwijder dan alle brandharen door de huid direct na de blootstelling met plakband te strippen. Ga niet krabben of wrijven, maar was of spoel de huid of ogen goed met water. Was zo nodig ook kleren (liefst op 60 °C). Meestal verdwijnen de klachten binnen enkele dagen tot 2 weken vanzelf. Bij hevige jeuk kan een zalf op basis van menthol, aloë vera of calendula verlichting geven. Neem bij ernstige klachten contact op met je huisarts.

Meer weten?

Kijk voor meer informatie op www.processierups.nu of op de website van de GGD of bel tel. (088) 119 1200.